Na današnji dan 1840. godine u Kneževini Srbiji je za školsku slavu proglašen Savindan, praznik u spomen na velikog srpskog prosvjetitelja i zaštitnika školstva Svetog Savu, oca srpske državotvornosti, prvog srpskog arhiepiskopa, utemeljivača srpske diplomatije, književnosti, zakonodavstva i zdravstva. Prva proslava Svetog Save kao školskog patrona održana je 1812. u Zemunu, odakle se brzo proširila u sve dijelove srpstva, a himna Svetom Savi prvi put je izvedena 1839. u Segedinu.
Sveti Sava je ustanovljen za školsku slavu odlukom Sovjeta Knjažestva Srbskog 2. januara 1840. godine, a na predlog Atanasija Nikolića, rektora Liceja iz Kragujevca. Atanasije Nikolić je nastavničkim savjetima Liceja i gimnazijama predložio taj dan kao praznik svih škola. U odluci Popečiteljskog prosvještenija, predstavnici državne i crkvene vlasti propisali su da se Sveti Sava proglašava za patrona svih naših škola i da se od tada 14/27. januara ima u svim školama najsvečanije proslavljati. Iste godine su prve proslave organizovane. Prvo se organizovala služba u crkvi, procesija mladih sa sveštenicima, profesorima, učiteljima i opštinarima, noseći barjake. Povorka je svečano prošla čaršijom pjevajući tropar svetitelja. U Liceju su osveštane prostorije i organizovana priredba. Za goste i viđene građane u Liceju je organizovan ručak.
Crna Gora ga uvodi 1856. godine, pod knjazom Danilom.
Odabir datuma je simboličan, 14. januara 1236. godine Sveti Sava se upokojio u Gospodu.
Naročito revnosno Svetog Savu praznuju stočari iz raznih krajeva. Poput Svetog Mrate i Svetog Aranđela, Sveti Sava se smatra vučjim pastirom.
Narodni običaji povezani sa Savindanom:
- pred Savindan se nije smjela stoka tjerati u šumu, iz straha od vukova, jer bi to za nju bilo pogubno
- ništa se nije smjelo raditi sa sječivom (britve nisu otvarane da bi vucima čeljusti ostale sklopljene)
- žene nisu smjele ništa bojiti u crveno da vuci ne bi klali stoku
- da bi umolili sveca da vukove okrene od njihovog stada, u mnogim krajevima se ovaj praznik proslavlja vrlo svečano i prije njega se postilo sedam dana
Postoji mnogo srpskih narodnih vjerovanja vezanih za Savindan, među kojima i to da ako na Svetog Savu grmi, desiće se važni događaji u zemlji.
Izvori informacija i slika:
• https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BD
• https://glossy.espreso.co.rs/porodica/obicaji/83787/evo-zasto-savindan-treba-iskoristi-za-sve-bitne-kucne-poslove-ali-i-za-pravljenje-pereca
• https://sites.google.com/site/pancicvesti/savindan/sveti-sava